İyi Tarım Uygulamaları (GAP: Good Agricultural Practices) Nedir?
Çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretim yapılması doğal kaynakların korunması tarımda gıda güvenliğinin sağlanması, izlenebilirlik ve sürdürülebilirlik ilkesini amaç edinen bir tarım uygulamasıdır. 1997 yılında Avrupalı büyük perakendeci süpermarketlerin raflarına koydukları tarım ürünlerinin güvenli, insan sağlığına zararı olmadığından emin olmak için bir araya gelerek kurdukları zamanla uluslararası standart bir üretim metoduna dönüşen, Dünyada GLOBALGAP ülkemizde ise İyi Tarım Uygulamaları diye anılan günden güne üretimde, ihracatta ve ithalatta zorunlu hale gelecek olan bir üretim standartıdır.
İyi Tarım Uygulamalarının Amacı Nedir?
İTU’nun amacı tarımda minumum düzeyde kimyasal kullanımı için daha çok biyolojik mücadele yöntemlerinin tercih edilmesi, kullanılan kimyasalların mutlaka ruhsatlı olması, üretim yapılırken çevre sağlığının, çalışanların refahının da düşünülmesi gerekmektedir.Bu amaçla mutlaka ziraat mühendisleriyle çalışılmasının sağlanması gerekmektedir. Sonuçta tüketiciye ulaşan ürünün insan sağlığı açısından tehlike arz edecek düzeyde kalıntı içermemesi gerekmektedir.Bu konuda her ülke kalıntı limitlerini belirlemiş ve yapılan analizlerde kimyasalların bu limitleri aşmamasını istemekdetirler. Analiz yapılmadan ürünler piyasaya arz edilmemektedir. Ruhsatsız ve limit üstü kimyasal kalıntılar tespit edilen ürünler imha edilmekte ve üreticiye veya söz konusu ticaretini yapan kişilere yasal yaptırımlar uygulanmaktadır.
İyi Tarım Uygulamaları Sertifikası Nasıl Alınır?
İyi Tarım Uygulamaları Sertifikası sahibi olmak isteyen üreticiler, kurmuş oldukları sistemi en az üç ay uyguladıktan sonra kontrol geçirebilirler. Üretici bir danışmandan yararlanarak veya bizzat kendisi öğrenerek, İyi Tarım Uygulamaları Yönetmeliğine uygun üretim sistemini kuracaktır.Kontrol geçirmek için, kendi üretimi konusunda Bakanlıktan yetkilendirilmiş bir Kontrol ve Sertifikasyon kuruluşuna yani bize başvuracaktır. Yetkilendirilmiş kuruluşlarla sözleşme imzalar ve ardından da kontrol işlemi kontrolörler tarafından gerçekleştirilir.Yapılan kontrolün ardından, üreticiler sözleşmenin ve ilgili yönetmeliğin tüm şartlarını yerine getiriyorsa, dosyası kontrol ve sertifikasyon kuruluşunun sertifikerine gönderilir, sertifika düzenlenmesi uygun görülürse sertifikası düzenlenir.
İyi Tarım Uygulamaları sertifikasını tarımsal üretim yapan üreticiler ile bu ürünleri paketleyen firmalar alabilmektedir. Üreticiler tek tek sertifika alabileceği gibi, üye oldukları üretici birlikleri veya kooperatifler kanalıyla, grup halinde de alabilirler.
İTU Sertifikası Alan Bir Ürünün;
İnsan sağlığına zararlı kimyasal, mikrobiyolojik, fiziksel kalıntılar içermediği,
Çevreyi kirletmeden ve doğal dengeye zarar vermedden üretildiği,
İzlenebilirliğinin ve sürdürülebilirliğinin sağlandığı,
Üretim sırasında üretimle ilgili insanların veya diğer canlıların refahının olumsuz olarak etkilenmediği,
Üretimi sırasında tüketicinin bulunduğu ülkenin tarımsal mevzuatı ve ürünün yetiştirildiği ülkenin tarımsal mevzuatına uygun işlemler yaptığını gösteriri.
Standardın temel konuları; Gıda Güvenliği, Çevre Koruma, İşçi Sağlığı Güvenliği ve Refahıdır.
Ürününün güvenilirliğini, kalitesini ve değerini artırır.
İTU, sertifikalı ürün iç pazarda da hipermarketler tarafından öncelikli olarak tercih edilmektedir.